Μουσείο Εκκλησιαστικής Τέχνης

Το 1991, με πρωτοβουλία και αποκλειστικές ενέργειες του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη κ.κ. Ευσταθίου, ιδρύθηκε στη Σπάρτη, έδρα της Ι. Μητροπόλεως Μονεμβασίας και Σπάρτης, το Μουσείο Εκκλησιαστικής Τέχνης.

Το Μουσείο Εκκλησιαστικής Τέχνης στεγάζεται στο δεύτερο όροφο του Μητροπολιτικού Μεγάρου. Το Μουσείο φιλοξενείται στο Επισκοπείο, έως ότου αποκτήσει το δικό του χώρο, προκειμένου να καλύψει τις υπάρχουσες, αλλά και τις τρέχουσες μελλοντικές μουσειολογικές του δραστηριότητες, δεδομένου ότι στόχος του είναι και η δημιουργία ενός τμήματος με καθαρό παραδοσιακό λαογραφικό χαρακτήρα.

Στις συλλογές τού Μουσείου Εκκλησιαστικής τέχνης υπάρχουν σημαντικές εικόνες πέντε αιώνων, ιερά σκεύη, άμφια καθώς και μία αξιόλογη σειρά χειρογράφων, που προέρχονται από τις Μονές της περιοχής. Πυρήνα των συλλογών του Μουσείου και αφορμή της ιδρύσεως του αποτέλεσε, βέβαια, η συλλογή εικόνων την οποία ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης βρήκε λησμονημένη στην Ι, Μονή των Άγίων Τεσσαράκοντα.

Οι κώδικες που φυλάσσονται στο Μουσείο προέρχονται στο μεγαλύτερό τους μέρος από την Ι. Μονή Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων και οι υπόλοιποι από την Ι, Μονή Ζερμπίτσας. Η πνευματική προσφορά των μονών αυτών, και όχι μόνο, είναι ανεκτίμητη καθώς είναι θεματοφύλακες της ιστορίας και τού πολιτισμού.

Τα χειρόγραφα φιλοξενούσε το Ιστορικό Αρχείο Σπάρτης από τη στιγμή της ανασυστάσεώς του. Με ενέργειες του νυν Μητροπολίτη παραδόθηκαν στην Ι. Μητρόπολη Μονεμβασίας και Σπάρτης τον Ιούνιο τού 1992.

Το υλικό του Μουσείου εμπλουτίζεται με τις συλλογές που περιλαμβάνουν τόσο τα ιερά σκεύη όσο και τα ιερά άμφια.

Το Μουσείο Εκκλησιαστικής Τέχνης της Ι. Μητροπόλεως Μονεμβασίας και Σπάρτης φιλοξενεί θησαυρούς, οι οποίοι ανήκουν στην κειμηλιακή τέχνη. Και αυτό, γιατί περιλαμβάνει φορητές εικόνες, μεγάλη ποικιλία εκκλησιαστικού πλούτου της μικροτεχνίας, λατρευτικό αντικείμενα, έργα μεταλλοτεχνίας, μικροξυλογλυπτικά, υφάσματα, καθώς και αξιόλογα δείγματα βιβλιοδετικής τέχνης.

Ο εικονογραφικός πλούτος που έχει να επιδείξει το Μουσείο δεν περιορίζεται μόνο στις εικόνες, αλλά επεκτείνεται και στις μικρογραφίες των χειρογράφων. Οι κώδικες, διασώζοντας τα χαρακτηριστικά γραφής (και όχι μόνο) των αιώνων στους οποίους ανήκουν, παρουσιάζουν μεγάλο και πολύμορφο ενδιαφέρον.

Στους άμεσους στόχους του Μουσείου είναι: 1) Η λειτουργία, σε χώρο αυτόνομο και ανεξάρτητο, της εκθέσεως τού μουσείου, βασισμένης στις σύγχρονες μουσειολογικές αντιλήψεις. 2) Η δημιουργία ενός Λαογραφικού Τμήματος. 3) Η εκπαιδευτική δραστηριότητα στα πλαίσια της οργανώσεως σχετικών προγραμμάτων για παιδιά, το πιο ευαίσθητο και πολυάριθμο κοινό ενός μουσείου με σκοπό την -μέσα από σύγχρονες παιδαγωγικές και μουσειολογικές μεθόδους- ευαισθητοποίησή τους σε θέματα θρησκευτικότητας, ιστορίας και πολιτισμού. 4) Η δυνατότητα εκδοτικής συνέχειας -με τη στήριξη της Ι. Μητροπόλεως Μονεμβασίας και Σπάρτης-, πού θα αφορά συγκεκριμένα ειδικές παλαιογραφικές και φιλολογικές μελέτες από την επιστημονική προσέγγιση των χειρογράφων κωδίκων.

Το Μουσείο Εκκλησιαστικής Τέχνης, με τον πλούτο που διασώζει, αποτελεί μία πολύτιμη και ανεπανάληπτη μαρτυρία για τους πνευματικούς προσανατολισμούς και για τις αισθητικές αντιλήψεις των μεταβυζαντινών, κυρίως, αιώνων. Οπότε ο σκοπός του δεν είναι απλώς αποθησαυριστικός, αλλά και διδακτικός -ακόμα και σε τομείς πού θα επεκταθεί στο μέλλον- αφού έτσι αξιολογείται η εκκλησιαστική τέχνη, διασώζονται οι μορφές της, και προβάλλεται η τοπική πολιτιστική κληρονομιά.

Πηγή:

http://www.exploresparta.gr/tourism/en/museum-of-ecclesiastical-art/